Be­de­ni­miz­de bak­te­ri­ýa­la­r

BAK­TE­RI­ÝA­LA­RYŇ PEÝ­DA­SY
Yn­san be­de­nin­de ýüz tril­li­on­dan gow­rak bak­te­ri­ýa bar. Bu bol­sa be­de­ni­miz­dä­ki öý­jük­ler­den 10 es­se köp­dür. 
Be­de­ni­miz­de bak­te­ri­ýa­la­ryň şon­ça muk­da­ry­nyň bol­ma­gy ola­ryň sag­ly­gy­my­za ýe­tir­ýän tä­si­ri ba­ra­da bir­nä­çe so­rag­la­ry ýü­ze çy­kar­ýar.

Meş­hur “For­bes” žur­na­lyn­da çap edi­len ha­bar­da bak­te­ri­ýa­la­ryň kä­bir­le­ri­niň yn­san sag­ly­gy üçin peý­da­ly­dy­gy aý­dyl­ýar. Bak­te­ri­ýa­la­ryň kä­bir gör­nüş­le­ri­niň şe­ker ke­se­lin­den, dem­gys­ma­dan go­ra­ýan­dy­gy­ny, be­de­ni­mi­ziň haý­sy­dyr bir ke­se­le gar­şy du­rup bil­me uky­by­ny güýç­len­dir­ýän­di­gi­ni, hat­da, bo­kur­da­ky düw­nük ke­se­li­ne gar­şy gö­re­şip bil­ýän­di­gi­ni bel­le­ýän bi­ler­men­ler kä­bir ýe­ňil ke­sel­ler­de içil­ýän an­ti­bio­tik­le­riň peý­da­ly bak­te­ri­ýa­la­ry ýok ed­ýän­di­gi­ni öňe sür­ýär­ler.

Kor­nell uni­wer­si­te­ti­niň alym­la­ry­nyň bel­le­me­gi­ne gö­rä, se­miz adam­la­ryň siň­di­riş ul­ga­myn­da­ky bak­te­ri­ýa­lar ga­rym-ga­tym ýag­daý­da ýer­leş­ýär­ler. Içe­ge­ler­de ýer­leş­ýän iki dür­li bak­te­ri­ýa (Fir­micutes ve bacte­rio­de­tes) iň esa­sy or­ny eýe­le­ýär. Bu­la­ryň ikin­ji­si örän seý­rek duş gel­ýän bak­te­ri­ýa­la­ryň ha­ta­ry­na gir­ýär. Bu bak­te­ri­ýa içe­gä­niň di­re­gi­ni eme­le ge­tir­ýän pa­to­gen­le­ri aý­ry-aý­ry sak­la­ýar. Bak­te­ri­ýa­la­ryň bu gör­nü­şi hor adam­lar­da köp bol­ýar. Se­miz adam­lar­da bol­sa ýo­kar­da ag­za­lan bak­te­ri­ýa­la­ryň bi­rin­ji­si has köp duş gel­ýär.

Çi­ka­go uni­wer­si­te­ti­niň yl­my mer­ke­zin­de ge­çi­ri­len bar­lag bol­sa içe­ge­dä­ki bak­te­ri­ýa­la­ryň şe­ker ke­se­li­niň öňü­ni al­mak­da wa­jyp or­ny eýe­le­ýän­di­gi­ni su­but et­di. Bu ba­ra­da “Na­tu­re” žur­na­lyn­da ha­bar be­ril­ýär.

Lon­do­nyň Im­pe­ri­ýa kol­le­ji­niň yl­my-der­ňew ge­çir­ýän alym­la­ry ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki kes­git­li içe­ge bak­te­ri­ýa­la­ry­nyň ase­ta­mi­no­fe­ni has ýu­waş siň­dir­ýän­di­gi­ni ýü­ze çy­kar­dy­lar. Şeý­le-de, bi­ler­men­ler kä­bir bak­te­ri­ýa­la­ryň der­man­la­ryň yn­san be­de­ni üçin has tä­sir­li­di­gi­ni  öňe sür­ýär­ler.

ABŞ-nyň De­wis şä­he­rin­dä­ki Ka­li­for­ni­ýa uni­wer­si­te­ti hem bak­te­ri­ýa­lar ba­ra­da bir­nä­çe iş­le­ri alyp bar­ýar. Ge­çi­ri­len bar­lag­la­ryň ne­ti­je­si yn­san de­ri­sin­dä­ki kä­bir jü­büt bak­te­ri­ýa­la­ryň çiş­me ke­sel­le­ri­niň öňü­ni al­ýan hi­mi­ki mad­da­ny ön­dür­ýän­di­gi­ni ha­bar ber­ýär.

Mi­çi­gan uni­wer­si­te­ti­niň mik­ro­bio­lo­gy Ga­ry Huff­nag­le öz ge­çi­ren der­ňe­wi­niň kö­me­gi bi­len an­ti­bio­tik­le­riň içe­ge bak­te­ri­ýa­la­ry­ny ýok ed­ýän­di­gi­ni mä­lim et­di. Bu bol­sa al­ler­gi­ýa­nyň ýü­ze çyk­ma­gy­na ge­tir­ýär. Aly­myň bel­leý­şi­ne gö­rä, yn­san be­de­ni ke­sel­le­re gar­şy du­rup, tok­sin­le­ri (mik­ro­or­ga­nizm­ler­den dö­re­ýän ze­per­li mad­da­lar) ýok et­mek üçin içe­ge bak­te­ri­ýa­la­ry­ny ulan­ýar. Bu ul­gam bo­zu­lan­da bol­sa al­ler­gi­ýa ýü­ze çyk­ýar.

Zaman